,
Home
About us
Services
Soccer Club
Funeral Services
Aged Care
Mosque
Constitution
Committe
News
Contact us
Visited 1429160 times
 
 
  1.  YETERKİ ZİHİN VE GÖNÜLLERİMİZ ENGELLİ OLMASIN
  2.  DİN GÖREVLİSİ VE CEMAAT İLİŞKİSİ
  3.  EZBERCİ DİN EGİTİMİ
  4.  YAŞLILIK VE YAŞLILARA KARŞI TUTUM
  5.  ÖMÜRLÜK TECRÜBE YAŞLILIK
  6.  İSLAM KOLAYLIK DİNİDİR
  7.  ÇOCUK VE DİNİ MEKAN BULUŞMASI
  8.  HAYATIN SORUNLARI KARŞISINDA ÇOCUK OLMAK
  9.  DÜRÜSLÜK, TEMİZLİK,TEMBELLİK
  10.  GENÇLERİMİZ DAHA AYDINLIK GÜNLERE
  11.  ÇOCUKLARLA BÜYÜMEK
  12.  ARKADAŞIN İYİSİ
  13.  RAMAZAN AYI VE ÖZ DENETİM
  14.  AHLAKIN ÖZÜ EDEPTİR
  15.  EMANET BİLİNCİ
  16.  SAMİMİYET VE TEVAZU
  17.  Sabır insanlar için sığınılacak yegane limandır
  18.  SÖZÜN ÖZETİ
  19.  HUZURUN ANAHTARI AHLAKTIR
  20.  DÜNYADAKİ EN BÜYÜK MEZARLIGIN SIRRI NE
  21.  Hz HÜSEYİN VE KERBALA
  22.  MEHMET AKİF
  23.  ŞEHİT MEKTUPLARI
  24.  BAY VE BAYAN HOCALARIN HAFTALIK DERS PROGRAMLARI
  25.  CAMİ FALİYETLERİ
  26.  ŞİDDET VE MERHAMETSİZLİGİN ANA UNSURU
  27.  B.T.İ.K.MERKEZİ BAYANLAR CEMAATI PİKNİK YAPTILAR
  28.  ŞEVKAT VE MERHAMET
  29.  ŞAHSİYET VE KİŞİLİK
  30.  KÖTÜ SÖZ
  31.  SELAMLAŞMA
  32.  MÜMÜN VE CAMİ
  33.  CAMİDE VICTORIA VALİSİ İLE OPUN DAY
  34.  HOYRATCA TÜKETİM
  35.  KOMŞULUK MEDENİYETİ
  36.  FİTRE VE ZEKAT YARDIMLARI YERİNE HAVALE EDİLDİ
  37.  SESSİZLERİN VE KİMSESİZLERİN FERYADI
  38.  ÇOCUKLARIN ,CAMİLER BULUŞMA YERİ OLSUN
  39.  ALLAH SABREDENLERLE BERABERDİR.
  40.  FITRAT AHLAKI
  41.  FARK ETMELİ İNSAN
  42.  ERMENİ MEZALİMİ
  43.  CAMI VE KURS PROGRAMI
  44.  ÇANAKKALE ŞEHİTLERİNE...
  45.  ÇANAKKALE DESTANI
  46.  SELAMLAŞMAK
  47.  KUL HAKKINDAN NE ANLIYORUZ
  48.  BASIN BİLDİRİSİ
  49.  SEVAL ÖGRETMENİN ÇANAKKALE ŞİİRİ
  50.  İNSAN ONURU
  51.  CUMHURİYET BAYRAMI RESEPSİYONU
  52.  B.T.İ.K.MERKEZİ YÖNETİM KURULU LİSTESİ
  53.  EŞLERİN KARŞILIKLI SORUMLULUKLARI
  54.  KUTLU DOGUM; RAHMET PEYGAMBERİ
  55.  PLANLAMA BAKANI CEMİYETİ ZİYARET
  56.  CUMA HUTBESİ 24/10/2014
  57.  AHİRET; HESAP VERME BİLİNCİ
  58.  SOSYAL MEDYA VE GENÇLİK
  59.  PAHA BİÇİLMEZ SERMAYE; ÖMÜR
  60.  MEVLİD: RAHMET ELÇİSİNİN DÜNYAYA TEŞRİFİ.
  61.  EZAN ÖZGÜRLÜĞÜN GÜR SEDASI
  62.  BİR TEKELLÜF DEGİL. NİMET OLARAK NAMAZ
  63.  ERDEMLİ BİR DURUŞ:
  64.  ALLAH'IN SON DİNİ İSLAM.
  65.  ŞÜKÜR NİMETLERİ ARTIRIR
  66.  ANKARA ETEMESGUT MÜFTÜSÜ YUNUS CAN'i DINLE
  67.  İMAN
  68.  HER CAN KUTSAL VE DOKUNULMAZDIR;
  69.  ÖLÜM VE ÖTESİ
  70.  ALLAH, AŞIRI GİDENLERİ SEVMEZ.
  71.  ÇANAKKALE ŞEHİTLERİNE...
  72.  İNSANI İYİLİK YAŞATIR:
  73.  KUL VE KAMU HAKKI
  74.  KAKİKİ SEVGİ;ALLAH'I SEVMEK,ALLAH İÇİN SEVMEK.
  75.  HZ. PEYGAMBER VE BİRLİKTE YAŞAMA AHLAKI.
  76.  DÜNYA BİZE,BİZ BİRBİRİMİZE EMANETİZ.
  77.  MANEVİ ÇOŞKUNUN ZİRVESİ: ÜÇ AYLAR
  78.  KALBİN CİLASI: TÖVBE VE İSTİĞFAR
  79.  CANA CAN OLMAK: AİLE
  80.  MİRAÇ KANDİLİ
  81.  BOŞ ŞEYLERİ TERK EDEREK HAYATI ANLAMLI KILMAK.
  82.  TEVBEMİZ BERATIMIZ OLSUN
  83.  KUR'AN AYINDA KUR'AN'LA BULUŞALIM;
  84.  VAKİT İYİLİK VAKTİ:BU RAMAZAN VE HER ZAMAN
  85.  TEHVİD İLE GELEN VAHDET
  86.  CENNET KAPILARININ ANAHTARI YETİMLER
  87.  KADİR GECESİ ,KADİR BİLENLER İÇİNDİR.
  88.  YARATAN RABBİNİN ADIYLA OKU
  89.  KERBALAYI DOGRU ANLAMAK.
  90.  PEYGAMBERLER, İNSANLIĞIN YOLUNU AYDINLATAN REHBERLERDİR
  91.  HER İNSAN ALLAH'IN BİR AYETİDİR;
  92.  ZİKİR;KALPLERE HAYAT VEREN İKSİR
  93.  KÜRESEL TERÖRÜN HEDEF ALDIGI DİN;İSLAM
  94.  RABBİMİZ;BİZİ DOSDOĞRU YOLA İLET!
  95.  İMTİHANIN ADI:FİTNE.
  96.  SÖZ AHLAKI
  97.  AHİRETE İMAN
  98.  GÜN MİLLETCE KENETLEME GÜNÜDÜR.
  99.  EN BÜYÜK BOZGUNCULUK.
  100.  KULLUK SADECE ALLAHA ÖZGÜDÜR.
  101.  ZAFER AYI AĞUSTOS
  102.  ÖRNEK ÜMMET OLABİLMEK
  103.  YERYÜZÜNÜN KÜÇÜK VE ONURLU HALİFESİ ÇOCUK
  104.  AVUSTRALYA GENEL VALİSİNİN CEMİYETİMİZİ ZİYARETİ
  105.  HER ZORLUKLA BERABER BİR KOLAYLIK VARDIR
  106.  NAMAZI ZAYİ ETMEK
  107.  FİTRE VE ZEKAT BİLGİLERİ
  108.  CENNETE GÖTÜREN AMEL DOĞRULUKTUR.

  ŞAHSİYET VE KİŞİLİK
 
ŞAHSİYET  VE  KİŞİLİK
 
İslami telakkide insan, fert/birey değil, şahıs/özel bir kişiliktir. Hatta her insan ayrı bir âlem, ayrı bir dünyadır. “Allah’ın insanı kendi suretinde yaratmış olması” (Buhârî, İstizân, 1; Müslim, Birr, 115.) gerçeği, onun basit bir yaratık olmadığını gösterir. Allah insanı, kendini ve diğer varlıkları geliştirebilme özelliği vermek suretiyle, imtiyazlı kılmıştır. Şahsiyet olarak hiçbir insan, diğerinin aynı değildir. Bir şahıstan diğerine değişen psikolojik ve fizyolojik eşikler ile refleks ve meyiller bulunmaktadır.

İslam’da cemiyet; kalplerine yerleştirdikleri imanla birleşen ve iman sorumluluğunu yüreklerinde hisseden, omuzlarında taşıyan şahsiyetlerden oluşan bir cemaattir. Fertlerden  oluşan, dışarıdan aldığı emir ve kumandalarla kımıldanıp hareket eden, toplum mühendislerince maniple edilip şekillendirilen bir sürü değildir.

İslam cemiyetinde şahıs, cemiyete sığınan birey olmaktan ve sadece kendini kurtarma çabası içinde bulunmaktan çok, kendi sorumluluğu ile toplum sorumluluğunu aynı oranda hisseder. Böyle bir insan hilkat gayesine yönelmiş demektir. İslam’da insan şahsiyetinin inşasında “büyük model”in çok önemli bir yeri vardır. Büyük model Hz. Peygamber (s.a.s.)’dir. Sevgi, modele uymada önemli bir motivasyondur.

“Seven sevdiğine itaat eder” düşüncesinden hareketle gerçek sevgiye ulaşmak için kul planında nefsin başka şeylere meylini azaltarak gönülden Hakk’ın dışındaki her şeyi/masiva sevgisini çıkarmak gerekmektedir. Kur’an’daki: “Allah insanın göğsünde iki kalp yaratmamıştır.” (Ahzâb, 4.) ayeti, gönülde iki tür sevginin aynı anda bulunamayacağını ifade eder. Çünkü sevginin kemali, kalbin bütün mevcudiyeti ile Allah’ı sevmesidir.

İnsanı insan yapan ve fazilete erdiren özellik, onun şahsiyeti; yani kişiliğidir. İnsanlar dehaya hayrandır, ama karakterin peşinden giderler. İnsana saygınlık kazandıran çalışkanlık ve başarı gibi özellikler kişiliğin üzerine ilave edildiğinde bir anlam ifade eder. Şahsiyet; yâni kişilik “1/bir” ise diğerleri sağına ilave edilen sıfırlar mesabesindedir. Nasıl solundaki sayı silinince sıfırlar bir anlam ifade etmiyorsa, kişilik ve şahsiyet olmadan bu faziletler bir anlam ifâde etmez.

Şahsiyet/kişilik insanın sahip olduğu insani kuvvetleri dengeli bir biçimde kontrol edebilmesidir. İnsanda üç önemli güç bulunmaktadır: Akıl, gadap ve şehvet. Bu üç kuvvetin üç derecesi vardır: İfrat, tefrit ve vasat. İfrat en ileri ve en yukarı, tefrit en geri ve en aşağı derecesi, vasat ise orta ve itidal çizgisidir. (Bkz. A. Hamdi Akseki, İslâm Dini, Ankara ts., s. 233 vd.)

Aklın en yukarı derecesi cerbeze ya da şeytanettir. En aşağısı hamakat ya da gabavet, ortası ise hikmettir. Aklın cerbeze ve şeytanet denilen ileri noktada bulunması, kişinin kendinden başka doğru görüşlü kabul etmemesi, kimsenin nasihatine kulak asmaması, ortak aklı önemsememesi gibi arızalar meydana getirir.

Aklın geri ve aşağı derecesi olan hamakat ve gabavet ise insanın bönlüğü ve acizliğidir. Aklın ileri noktası da, geri noktası da zararlıdır, şahsiyeti yaralar. Aklın güzelleşip değer hâline gelmesi, doğruyu eğriden, hakkı batıldan, iyiyi kötüden, güzeli çirkinden ayırt edebilecek seviyeye yükselmesi demektir. Aklın salah ve kemali sayesinde insan hikmete erer. Çünkü hikmet, aklın itidal çizgisinde bulunması ve ondan fazilet ve güzelliklerin sadır olmasıdır. Akıl kuvvetini itidâl çizgisinde tutamayan, ruhi bakımdan hasta kabul edilir. Mutedil bir akıl sahibi, hikmet ehlidir. Hikmet insan için en büyük değerdir. Hikmet ehli faziletlere sahiptir. Çünkü iyilik ve ahlakın başı hikmettir.

Hikmet Kur’an’ın ifadesiyle Peygamberimiz’in kitapla birlikte bize; ümmetine ve topyekûn insanlığa öğrettiği yararlı ve ince bilgilerdir. Nitekim Allah Teala buyurur: “Size kendi içinizden ayetlerimizi okuyan, sizi kötülüklerden arındıran, size kitabı ve hikmeti talim ederek bilmediklerinizi öğreten bir peygamber gönderdik.” (Bakara, 151.)

Hikmet ilimden farklıdır. İlim mutlak manada okunarak ve bir üstattan elde edilen bilgi olduğu halde hikmet olayların ve varlıkların arka planını, derinliğini kavramak, sebepler üzerine kafa yorarak yorumlamaktır. Hikmet bir bakıma ibret alma, basiret nazarıyla bakma anlamına gelir. Bu yüzden Allah Teala: “Hikmeti dilediğine verdiğini, kime de hikmet verildiyse büyük bir hayra mazhar olacağını” (Bakara, 269.) haber vermektedir.

Derin, faydalı ve insana huzur ve mutluluk veren hikmet, aynı zamanda İslam düşüncesinin adı olmuştur. Doğru ve güzel bilgiyi insanlara kabulde zorlanmayacakları şekilde anlatmak hikmet gereğidir.

Gadap kuvvetinin ileri derecesi tehevvür denilen düşünmeden saldırmaktır; işin sonucunu anlamadan parlamaktır. Gadabın geri derecesi cebanet denilen korkaklık ve pısırıklık; yeri geldiğinde bile kendini savunmaktan âcizliktir. Gadap kuvvetinin itidal çizgisi “şecaat” denilen ve hikmet gereği olan cesarettir.

Şecaat, insanda nefsin sevdiklerinden ayrılabilme gücü anlamına bir değerdir. Şecaat sayesinde insan, ahlaki değerleri tercih eder, cömertlik ve el açıklığı kazanır. Gücü yettiği hâlde hasmına saldırmak yerine nefsine saldırmayı yeğler, öfkesini yutar. Cüret ile cesaret arasında fark vardır. Cüret sonunu düşünmeden yapılan ataktır. Cesaret ise duruma ve mukteza-yı hâle göre yürekli tavırdır. Dolayısıyla şahsiyet sahibi bir insanın gadap kuvveti, hikmet gereği şecaat ve cesaret çizgisinde ve insani değer ölçüsündedir.

Şehvet, insandaki en güçlü içgüdü olarak kabul edilmektedir. Bunun da ileri ve geri seviyeleri vardır. İleri seviyesi “sefihlik ve fuhşiyat” denilen meşruiyyet sınırı tanımazlıktır. Şehvet içgüdüsünün eksiklik ve azlığı ise “cümudet” denilen durgunluk ve uyuşukluktur. Şehvet içgüdüsünün insanı yönlendirme özelliği dikkate alındığında donukluk ve durgunluk seviyesindeki azlığı da makbul değildir. Hatta bu yüzden şehvet gücünün tabii olmayan yollarla yok edilmesi meşrû sayılmamıştır. Şehvetin itidali iffettir.

Şehvet içgüdüsünün, ne büsbütün yok edilmesi, ne de esiri olacak bir konuma  düşülmesi uygundur. Aksine akli ve şer’i ölçüler içinde tutulması esastır. Bu da iffet denilen faziletin ortaya çıkmasını sağlar.

İffet, söz ve davranışlarda şehvetin etkisiyle kötü, çirkin ve yerilen davranışlardan uzak kalmayı sağlar. İffet ve hayâ kişiyi yüz kızartıcı suçlarla birlikte cimrilik, yalan ve gıybet gibi kötü fiillerden uzaklaştırdığı gibi şahsiyeti korumaya en müessir olan hasletlerin başında gelen bir değerdir. Zira iffet makul ve meşru olmayan şehevi duygulara boyun eğmemektir. Bir bakıma inanan insanın, şehvet içgüdüsünü kontrolde aşılmaması gereken kırmızı çizgileri koruması demektir. İnsanı kişilik zaafına sevk eden ve esaret altına alabilen şehvet içgüdüsü iffet sayesinde aşılır. İnsan, şehvet arzularını akıl ve hikmetle tartar, iffetle onun tasallutundan korunur. İffet; şeref, haysiyet, namus ve toplumdaki itibarı koruyan ve insana insanlık değeri kazandıran bir fazilettir. İffetin kaybı istikbalin ve istikbale ait ümitlerin kaybı demektir.

İnsandaki gadap ve şehvet gücünün eğitilmesi konusu, gerçek bir ahlak problemidir. Güzel ahlaka ve şahsiyet inşasına kavuşmak sabırla da alakalıdır. Zira sabır, kişinin gadap ve öfkesine; şehvetine, nefsine hâkim olmasına yarar. Sabır sayesinde kul eza vermekten kaçınır, yumuşak huylu ve sakin tabiatlı, serinkanlı ve dengeli olur.

Şahsiyet inşasında önemli rolü olan hasletlerden birisi de adalettir. Çünkü adalet, davranışlarda aşırılıklardan kaçarak ortayı bulmaktır. Bu itibarla adalet bir denge duygusudur. Cimrilik ile müsriflik arasında iktisadı, cüret ve korkaklık arasında şecaat ve cesareti sağlar.

İç motivasyon denilen teşebbüs ve cezbe kuvveti ile bağımsız hareket kabiliyeti demek olan hürriyet  ve akıl, insan şahsiyetini inşa eden önemli unsurlardır. Bu ifadeden yola çıkıldığında şahsiyetin temel unsuru olarak “hürriyet” kavramı ortaya çıkmaktadır.

Hürriyet Allah’a kul olmaktan geçer. Kaçınılması gereken ise kula kulluktur. Nitekim Kur’an, ehlikitabı Allah’a kulluğa çağırırken kula kulluktan uzaklaşmaya davet etmektedir: “De ki: Ey ehlikitap! Geliniz aramızda eşit olan tek söze: Ancak Allah’a kulluk ede­lim. O’na hiçbir ortak koşmayalım. Allah’ı bırakıp birbirimizi tanrı edinmeye­lim.” Kula kul olmayalım (Âl-i İmrân, 64.)

Bugün insanlar, kula kulluktan kurtulalım derken Allah’a kulluktan kaçtılar, nefs ve hevalarına kul oldular. Hersekli Ârif Hikmet Bey’in bu konuda arifane bir beyti vardır:

“Hakka kul olmakta buldum devlet-i hürriyeti

İhtiyârımla esâret geldi, kendimden bana.”

Hürriyeti selbeden şehvet içgüdüsüdür. Nefsin heva denilen isteklerinin putlaştırılıp tanrılaştırılmasıdır. Kur’an insanların nefsani duygu ve hevalarını tanrılaştırarak azacağına dikkat çekmektedir: “Hevai duygularını tanrı edineni gördün mü?” (Furkân, 43; Câsiye, 23.) Bu durum fertlerin kendi elleriyle hürriyetlerini, irâdelerini yok etmesidir. Bunun devlet eliyle fertlerin bağımsızlığının, serbest iradelerinin yok edilmesinden pek fazla bir farkı yoktur. İkisi de şahsiyeti yaralayan sonuçlar doğurmaktadır.

Bugün toplumların ve toplumumuzun müptela olduğu şahsiyet erimesi ve kişilik erozyonu denilen hastalığın temel sebebi şehvet içgüdüsünün sınırsız bir hürriyetle insanları ve toplumları esir etmesidir. Ferdiyetçiliğin egemen olduğu toplumlarda insanların sınır tanımayan tavırları kişileri doyumsuz bir şehvet çılgınlığına müptela kılmaktadır. Basın-yayın organları ile desteklenen, toplum mühendisleri tarafından sistemli şekilde uyarılan şehvet içgüdüsü, sağlıklı nesillerin önünde hem fert planında, hem de toplum bazında bir maraz olarak durmaktadır. Bu marazdan kurtulmak için genelde şu  hususlar tavsiye edilmektedir:

Güçlü bir iradeye sahip olmak,

Şehvet içgüdüsünden gelen düşüncelere direnç göstermek; bunlara uyulduğu takdirde görülebilecek maddi-manevi zararları düşünmek,

Zihni sürekli yüksek duygularla meşgul etmek,

Kötü ve sefih arkadaşlardan uzak durmak; çünkü “insan insanın şeytanıdır” derler.

Nefsani telkin ve dürtülerin çok olduğu ortamlardan kaçmak.

Şahsiyetin temel kaynağı dindir ve dinin fıtrata uygun olarak geliştirdiği vicdandır. Dinden soyutlanan şahsiyet anlayışında ortaya çıkan bireyselleşme ahlakın etkisini, sosyal ve manevi müeyyidesini azaltmaktadır. Ahlak anlayışı dinî değerlerden uzaklaştıkça bireyselleşen insanların kutsallık duygularını zaafa uğratmakta, şahsiyet bunalımına sokmaktadır. Bu da fıtratı bozan bir yapının ortaya çıkmasına etki etmektedir.

İnsanların fıtri olan dinî duygu ve ahlâk anlayışının bozulması, insanlığın huzur ve mutluluğunu tehdit ettiği gibi şahsiyet kaybına da sebebiyet vermektedir. İnsanlık fıtrata bağlı ahlak normlarına dönmediği takdirde kendi kendini ifna etmeyi sürdürecektir.

İnsanın hürriyeti, kişiliğin temel unsurudur. Hürriyet, en kolay biçimde şehvetle selbolunur. Şehvete kurban edilen hürriyet, insanda şahsiyet erozyonuna yol açar. Şahsiyet parçalanması, insanın dayatmalarla inanmadığı; istemediği şeyi yapmak zorunda bırakılmasıdır. Şahsiyet erozyonu denilen şey, farkında olmadan şehvet içgüdüsünün insan kişiliğini aşındırmasıdır. Kişilik aşınmaları temel insani değerlerden uzaklaşma sonucunu doğurur. Bu da insani zaafların egemen olduğu yaralı bir toplum meydana getirir.

Netice itibarıyla sağlıklı bir toplum inşası için insanımıza hikmet, şecaat, iffet, hürriyet, adalet ve merhamet gibi değerlerin yeniden kazandırılması gerekmektedir.

 
 
Copyright © 2006 by BTICC. All rights reserved.

Digital World IT